مکان‌پایی: نظارت بر محل استقرار تلسکوپ
پس از انتخاب دو قله گرگش و دینوا در ۴۰ کیلومتری شمال کاشان و ۴۰ کیلومتری جنوب قم به عنوان دو قله با ارزش نجومی، فعالیت‌های تکمیلی مکان‌یابی از سال ۸۷ بر این دو قله متمرکز شد تا امکان مقایسه دقیق‌تر آنها فراهم شود. طی دو سال بعدی، گروه مکان یابی به کمک ابزارها و دستگاه‌هایی برای اندازه‌گیری دقیق سرعت و جهت باد، تغییرات دما، رطوبت نسبی، بررسی‌های زمین‌شناختی و لرزه‌خیزی، اندازه‌گیری دید نجومی، و سنجش نور زمینه آسمان، به بررسی دقیق این دو قله پرداختند و در پایان، قله گرگش به عنوان محل احداث رصدخانه ملی ایران معرفی شد.
شبیه‌سازی شارش هوا در قله
به منظور شبیه‌سازی الگوی شارش هوا در گرگش، مساحتی بیش از ۷۲۰ هزار متر مربع در جوار این قله نقشه برداری توپوگرافیکی شد. با استفاده از این داده‌ها، الگوی حرکت شاره روی قله شبیه‌سازی رایانه‌ای شد. به کمک این بررسی‌ها می‌توان نقطه مناسب برای نصب تلسکوپ را تعیین کرد.
مطالعات هواشناسی و سامانه ریزـ دمایی
از اوایل سال ۱۳۸۸، با همکاری سازمان هواشناسی کشور، ایستگاه‌های هواشناسی در قله‌های گرگش و دینوا بر پا شد. برای این مطالعات که بیش از دو سال ادامه داشت، دکل‌هایی جهت نصب تجهیزات، در دو قله نصب شد. بر روی این دکل‌ها، حسگرهای وزش باد، تلاطم جو، و تغییرات دما تعبیه شده بود. همچنین با قرار دادن سه حسگر در ارتفاع‌های مختلف روی یک دکل، نمایه ارتفاعی دما، سرعت، و جهت باد در محل هر حسگر اندازه‌گیری شد. دکل‌ها مجهز به ابزار بهره گیری از انرژی خورشیدی، فشارسنج، و رطوبت‌سنج بودند. پنج دکل مخصوص هم (در دو قله) برای سنجش افت‌وخیزهای خیلی کوچک دما (ریزدما) با حسگرهای پلاتینی نصب شده بود. حسگرها در گروه مهندسی طرح با همکاری بخش توسعه فناوری پژوهشکده نجوم ساخته شده بود. این دکل‌ها در سال ۱۳۹۱، پس از پایان مطالعات ریز دمایی و پیش از تسطیح قله گرگش، بر چیده شدند.
پایــشگاه خودکار اندازه گیری دید نجومی
یکی از ملزومات هر رصدخانۀ اپتیکی در مکان پایی تلسکوپ، سامانه ای خودکار جهت اندازه گیری پیوستۀ میزان تلاطم جوی و دید نجومی به عنوان معیاری از اغتشاشات جوی در ستون جو بالای تلسکوپ است. از پارامتر دید نجومی در تحلیل داده ها و تصاویر تلسکوپ استفاده می شود. به علاوه، با اندازه گیری این پارامتر در بازه های طولانی مدت، می توان الگوی مناسب ترین شبهای رصدی در هرماه را به دست آورد.
در سال ۱۳۹۲ در بخش توسعۀ فناوری پژوهشکدۀ نجوم، چنین سامانه ای خودکارسازی و به صورت آزمایشی در روستای کامو در نزدیکی محل احداث رصدخانه ملی ایران نصب شد. از اسفند ۱۳۹۳ این سامانه و به همراه تجهیزات مورد نیاز آن، در محل دائمی خود در قلۀ گرگش و در مجاورت محل استقرار تلسکوپ رصدخانۀ ملی نصب شده است و به صورت کاملا خودکار، داده های اندازه گیری دید را ارسال می کند.
